رکتوم قسمت پایینی روده بزرگ است که به کولون سیگموئید متصل می شود. طول آن حدود 15 سانتی متر (6 اینچ) است. آن مواد زائد را از روده بزرگ دریافت می کند و آن را ذخیره می کند تا زمانی که از طریق مقعد از بدن خارج شود.

این عضو آخرین قسمت روده بزرگ است و کولون سیگموئید را به کانال مقعدی متصل می کند که در نهایت به پرینه ختم می شود. طول آن حدود 12 تا 16 سانتی متر است و می توان آن را به سه قسمت تقسیم کرد:

یک سوم بالایی به صورت داخل صفاقی قرار دارد
یک سوم میانی به صورت خلفی صفاقی
یک سوم تحتانی زیر دیافراگم لگن و در نتیجه خارج صفاقی.

برای جذب آب و همچنین برای جذب الکترولیت از مدفوع مهم است و نقش مهمی در فرآیند دفع دارد.
ساختار رکتوم چیست؟

راست روده دارای دو پیچ است: خم شدن ساکرال (خم پشتی) از فرم مقعر ساکروم، خم پرینه (خم شکمی) که از احاطه رکتوم توسط عضله بالابرنده آنی ( پروب رکتال) ناشی می شود. در اینجا نقطه انتقال به کانال مقعدی (اتصال آنورکتال) است.

رکتوم از نظر مورفولوژیکی شبیه روده بزرگ است. مشخصه سه چین عرضی ثابت (دریچه های هیوستون) است. چین میانی رکتوم (دریچه Kohlrausch) قویترین عضله در این قسمت است و در حدود 7 سانتی متر با فاصله از مقعد قرار دارد. تومورهای زیر این چین ممکن است در طول معاینه رکتوم دیجیتال قابل لمس باشند. آمپول رکتوم (بخش بین دریچه کولر آوش و محل اتصال آنورکتال) کاملاً کششی است و به عنوان یک مخزن در هنگام اجابت مزاج عمل می کند.

کلینیک اچ پی وی میگوید؛ رکتوم توسط شریان رکتوم فوقانی (شاخه شریان مزانتریک تحتانی)، شریان رکتوم میانی (شاخه شریان ایلیاک داخلی) و شریان رکتوم تحتانی (شاخه شریان پودندال داخلی از شریان ایلیاک داخلی) تامین می شود. عروق لنفاوی در امتداد وریدها حرکت می کنند، به همین دلیل است که کارسینوم رکتال پروگزیمال ترجیحاً به کبد متاستاز می دهد در حالی که کارسینوم رکتوم دیستال به ریه ها متاستاز می دهد.

بیشتر بخوانید: تنگی مقعد و درمان
وظیفه و عملکرد

رکتوم آخرین ایستگاه قبل از دفع مدفوع از طریق کانال مقعدی است. الکترولیت های روده بزرگ مانند سدیم، پتاسیم، کلرید جذب شده و مواد غیر قابل هضم غذا توسط باکتری های بی هوازی تجزیه می شوند. مدفوع از طریق جذب آب غلیظ شده و با مخاط مخلوط می شود.

بعلاوه رکتوم بخشی از اندام خودداری است و نقش مهمی در مکانیسم اجابت مزاج دارد. حس دفع به سیستم عصبی مرکزی منتقل می شود و به فرد میل به اجابت مزاج می دهد. رکتوم اکنون می تواند تصمیم بگیرد که اجابت مزاج را با شل کردن یا کشش عضله بالابرنده و عضله اسفنکتر آنی خارجی شروع کند یا به تاخیر بیاندازد.
بیماریها و اختلالات رکتوم

بیماریهای رکتال و رکتوم یکی از شایع ترین مشکلات در ناحیه نشیمنگاه هستند. در ادامه این مطلب به بررسی متعدد ترین بیماریها پرداختیم:
بواسیر یا هموروئید

هموروئید چیست؟ شایع ترین بیماری در ناحیه پروکتولوژی است. آنها ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند، اما در 50٪ موارد ممکن است شکایاتی وجود داشته باشد که کیفیت زندگی بیماران را مختل کرده است. افرادی که علائمی از این عارضه دارند باید به دنبال مراقبت های پزشکی باشند، زیرا اکثر موارد با موفقیت درمان می شوند.