آشنایی با رکتوم یا راست روده، پرولاپس و سرطان رکتوم/کلینیک نوین

https://cdn.shortpixel.ai/client/q_l...8%AF%D9%87.jpg

رکتوم از قسمت های حساس و مهم در بدن است که نقشی اساسی در عمل دفع و کنترل آن دارد. این قسمت از بدن نیاز به مراقبت های ویژه ای دارد زیرا شرایطی مانند یبوست و هموروئید درمان نشده به شدت بر آن تاثیر گذار است. در ادامه به معرفی و تشریح بیشتر این قسمت از روده بزرگ در دستگاه گوارش انسان می پردازیم :
رکتوم کجاست ؟
رکتوم یا راست روده قسمت انتهایی سیگموئید است، طول این قسمت از روده ۱۲ الی ۱۵ سانتی متر است و بعد از رکتوم، مقعد قرار دارد. قسمت زیرین راست روده گشاد شده و آمپول راست روده‌ای نامیده می شود. ماهیچه های رکتوم همانند ماهیچه های سایر قسمت های روده بوده و الیاف طولی در خارج و الیاف حلقوی در داخل قرار دارند، اما ساختار رکتوم در زنان و مردان متفاوت است. از بیماری هایی که ممکن است رکتوم را درگیر نماید، می توانیم به سرطان کلورکتال، دیورتیکولار، آنژیودیسپلازی، IBD، کولیت سودوممبرانوس، کولیت ایسکمیک، پیچ خوردگی روده و … اشاره کنیم.

کاربرد رکتوم
وظیفه رکتوم در بدن حفظ موقت مدفوع است. در دیواره های رکتوم گیرنده هایی حساس به اتساع وجود دارد، وظیفه این گیرنده ها این است که هر زمان که مدفوع به رکتوم رسید و باعث اتساع آن شد، احساس دفع را به فرد بدهد. در صورتی که فردی نسبت به این حس بی تفاوت عمل نماید، دچار یبوست خواهد شد.

بخش های مختلف رکتوم
راست روده از سه قسمت زیر تشکیل شده است :

غشا مخاطی : غشا مخاطی دیواره داخلی روده را تشکیل میدهد. این مخاط از غدد تشکیل یافته ترشح شده و به گذر مدفوع کمک می نماید.
Muscularis propria : این لایه ماهیچه ای، دیواره میانی روده را تشکیل می دهد. وظیفه این لایه ماهیچه ای کمک به بیرون راندن مدفوع ضمن حفظ پیکر راست روده می باشد.
Mesorectum: این بافت چربی سرتاسر راست روده را احاطه کرده است.
یکی دیگر از قسمت های مهم راست روده یا رکتوم گره های لنفاوی است، گره های لنف بخشی از سیستم ایمنی بدن به شمار می رود. و در نظارت و کنترل ورود مواد مضر به بدن تاثیر گذار است. البته این گره ها تمامی بدن از جمله راست روده را درگیر نموده است.

پرولاپس رکتوم
پرولاپس

یکی از شایع ترین عارضه هایی که ممکن است رکتوم را درگیر نماید، پرولاپس رکتوم است. این عارضه به معنی افتادگی قسمتی از بدن است و زمانی اتفاق می افتد که رکتوم به درون پیچیده شده و از یکی از منافذ طبیعی بدن بیرون بزند. این بیرون زدگی در دو فرم کامل و ناقص رخ می دهد، چنانچه نوع ناقص باشد تنها مخاط روده دچار بیرون زدگی شده ولی اگر فرم کامل باشد، علاوه بر مخاط قسمتی از روده نیز از بدن خارج می شود. از دلایل بروز پرولاپس می توانیم به ضعف عضلات مقعد در پرولاپس کامل و هموروئید در پرولاپس ناقص اشاره کنیم. مهمترین نشانه های بروز پرولاپس به این شرح است :

خروج بی اختیار مدفوع
ترشح
خونریزی رکتوم
خارش و درد
تورم و یا خروج توده از مقعد
سرطان رکتوم
اگر سلول های سرطانی در قسمت پایین روده یا همان راست روده رشد کنند، سرطان روده رخ میدهد. این سرطان دلیل و علت واضحی ندارد ولی در اغلب موارد شروع سرطان از رشد پولیپ هایی بر سطح روده بوده که در گذر زمان ممکن است به دیواره راست روده نفوذ کرده و موجب سرطان های بدخیم شود. از عواملی که ریسک ابتلا به این سرطان را افزایش میدهد، می توانیم به افزایش سن، استعمال دخانیات، سابقه خانوادگی و بیماری التهابی روده اشاره کنیم.