تاریخچه پیدایش سیستم های تهویه مطبوع

هر چقدر هم که تکنولوژی پیشرفت کرده باشد، اما انسان همان انسانی است که زمانی غارنشین بوده. یعنی عجیب است که فکر کنیم انسان غارنشین نیاز به گرم شدن یا خنک شدن نداشته است. به همین دلیل تاریخچه پیدایش سیستم های تهویه مطبوع از همان دوران غارنشینی انسان اولیه آغاز می شود.

جالب است بدانید که انسان های اولیه غارنشین با انتخاب غارنشینی فهمیده بودند که هوای زیر سنگ ها خنک تر است و به همین دلیل این محل را برای سکونت خود انتخاب کردند و در ادامه این مصری ها بودند که شاید بتوان گفت اولین سیستم تهویه مطبوع را اختراع کردند. آن ها با آویزان کردن نی های خیس در پنجره ها نوعی سیستم تهویه مطبوع پنجره ای ساختند.

رطوبت خارج شده از این نی ها هوا را خنک می کرد و امروزه همین تکنولوژی را شاید بتوان به صورت بسیار مدرن تر در چیلرهای هوا خنک مشاهده کرد. در ادامه این مطلب به بررسی تاریخچه پیدایش سیستم های تهویه مطبوع از دوران یونان و روم باستان تا سیستم های مدرن امروزی و قرن هجدهم و نوزدهم خواهیم پرداخت.

سیتم تهویه مطبوع یونان و روم باستان
یونانی ها با اختراع قنات اولین سیستم لوله کشی آب سرد و آب گرم را وارد زندگی انسان ها کردند. در ادامه رومی ها با تقلید از همین سیستم و با ترکیب دریچه ها یا داکت های زیرزمینی به همین قنات ها یک سیستم حرارتی و برودتی ساده برای ساختمان های مسکونی ایجاد کردند.

چین و اختراع فن ها
اما چینی سیستم تهویه مطبوع را یک پله مدرن تر و امروزی تر کردند. آن ها فن ها را اختراع کردند. آن ها متوجه شده بودند که فن ها با ایجاد جریان هوا می توانند هوا را خنک کنند. امروزه از همین سیستم ابتدایی چینی ها برای ساخت بسیاری از دستگاه های برودتی استفاده می شود.

خاورمیانه
با توجه به گرمای سوزان خاورمیانه، مردم این مناطق دریافتند که باید دما و حرارت را در معماری ساختمان ها مدیریت کرد. به همین منظور برج هایی طراحی کردند که بتواند هوای سرد را در خود گیر انداخته و به چرخش در آورد. این برج ها هوای گرم را گرفته و به سمت بالا می کشیدند و از داخل برج خارج می کردند.

تاریخچه سیستم های تهویه
روند تکامل سیستم های گرمایشی و سرمایشی
اما از این سیستم های ابتدایی که بگذریم به دورانی می رسیم که سیستم های تهویه مطبوع امروزی تر شدند. دورانی که شروع طلایی آن بر می گردد به قرن هجدهم، زمانی که دکتر جان گری ایده سیستم تهویه مطبوع را مطرح کرد.

دکتر جان گری مخترعی بود که در اواسط قرن هجدهم به دنبال راهی برای خنک سازی اتاق بیماران و همچنین خنک سازی شهرها در فصول گرم بود. در ابتدا او پیشنهاد داد که یخ های بزرگی به بیمارستان آورده شود. اما این روش کارساز نبود. او در ادامه ماشینی اختراع کرد که به کمک نیروی اسب بخار یخ تولید می کرد.

دکتر جان گری با این سیستم توانست جان یک بیمار را نجات بدهد، اما از آنجا که حامی مالی نداشت، نتوانست این سیستم را به بازار عرضه کند. اما با این حال او در نهایت توانست سیستمی طراحی کند که با کمک کویل های خنک کننده رطوبت هوا را کنترل کند.

۵۰ سال بعد از آن و در سال ۱۹۰۴ میلادی برای اولین بار یک سیستم تبریدی برای خنک سازی ساختمانی مورد استفاده قرار گرفت. در ادامه از این سیستم برای ایجاد سیستم های حرارتی و برودتی سالن های تئاتر هم بهره گرفته شد.

تولید اولین دستگاه تصفیه هوا
دیگر راه برای پیشرفت دستگاه های برودتی و گرمایشی باز شده بود. ویلیام کریر که مهندس کمپانی بوفالوی نیویورک بود با ایجاد اولین دستگاه تصفیه هوا مشکل رطوبت بالای انتشارات بروکلین را حل کرد. این رطوبت کاغذهای این انتشارات را چروک می کرد و از بین می برد.

دستگاه کریر شامل کویل هایی بود که با حرارت دادن به آب برای رطوبت دهی به هوا و از طریق سرد کردن آب برای گرفتن رطوبت هوا مشکلات بسیاری از ساختمان ها را حل می کرد. او این سیستم را اتومات کرد، به طوری که سیستم می توانست رطوبت هوا و دمای هوا را اندازه بگیرد.

او در ادامه کمپانی خودش را تاسیس کرد و در سال ۱۹۲۲ اولین سیستم های خنک کننده را در سالن های تئاتر لس آنجلس راه اندازی کرد. کمپانی کریر در سال ۱۹۲۵ میلادی توانست با معرفی سیستم خنک کننده سانتریفیوژی به طور رسمی اعلام کند که دوره سیستم های تهویه مطبوع مدرن آغاز شده است.

تاریخچه پیدایش سیستم تهویه مطبوع
داستان تهویه مطبوع مدرن امروزی
پس از کمپانی کریر حالا دیگر همه به فکر تجاری سازی این دستگاه ها بودند. دستگاه های کریر چون قیمت بالایی داشتند، هنوز نمی توانستند وارد خانه های شخصی شوند و عمده استفاده آن ها در ساختمان های بزرگ و مکان های عمومی بود.

اما در سال ۱۹۳۲ میلادی دو مهندس به نام شولتز و شرمن به فکر طراحی یونیتی افتادند که هم جای کمی را می گرفت و هم ساخت آن ارزان تمام می شد.

این یونیت به آسانی در آستانه پنجره ها قرار می گرفت. فعالیت آن ها باعث شد که در سال ۱۹۶۰ تقریبا همه خانه های مسکونی سیستم تهویه مطبوع خانگی یا تهویه مرکزی خودشان را داشته باشند.

پس از آن دیگر دوران ساخت سیستم های تهویه مطبوع خانگی آغاز شده بود. این سیستم ها هم از نظر عملکرد و هم از نظر ظاهری در طرح ها و اشکال مختلف طراحی می شدند. مثلا سیستم هایی طراحی شد که تو کار باشند و صدای کمتری ایجاد کنند.

در سال ۱۹۴۷ میلادی یونیت های تهویه مطبوع کوچکتری طراحی و تولید شدند که قیمت پایین تری هم داشتند. جالب است بدانید که در آن سال ۴۳ هزار یونیت فعال وجود داشت.

در ادامه تا سال ۱۹۶۰ میلادی می توان گفت که همه خانه های مدرن در آمریکا مجهز به سیستم های تهویه مطبوع مرکزی بودند. قیمت یونیت های خانگی در آن زمان معقولانه بود و در ادامه این قیمت کم تر هم شد.

پس از آن بود که دیگر استفاده از سیستم سرمایشی گرمایشی هوا به یک سیستم کاملا ضروری در طراحی و ساخت خانه ها تبدیل شد.

منبع:‌ خرید چیلر