مقدمه



ماشین آلات و تجهیزات مورد استفاده در کارخانجات شیمیایی به علت شرایط حاکم بر پروسه های شیمیایی در معرض خوردگی قرار دارند. از این رو انتخاب مواد در ساخت این قبیل تجهیزات از اولویت بالایی برخوردار بوده زیرا افزایش عمر این ماشین آلات و کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری یکی از عوامل جلوگیری از هزینه های اضافی و غیر مستقیم در واحدهای صنعتی است. در بین آلیاژهای مختلف، فولاد زنگ نزن (استنلس استیل) همواره یکی از بهترین گزینه ها برای ساخت تجهیزات در معرض خوردگی می باشد. در بین انواع رده دیگر تجهیزات بسیار مورد توجه می باشد.

علت استفاده از ورق استیل 321 در صنایع شیمیایی

یکی از عمده ترین مقاطع تولیدی از فولادهای زنگ نزن جهت ساخت تجهیزاتی که در نیروگاه ها و کارخانجاتی که با فرآیندهای شیمیایی سروکار دارند، ورق می باشد. استحکام ورق استیل و مقاومت آن در برابر خوردگی بی نظیر است. خواص و مقاومت به خوردگی انواع ورق استیل نیز بسته به عناصر آلیاژی موجود در ترکیب شیمیایی متفاوت. در بین انواع استنلس استیل، ورق استیل 321 یکی از آلیاژهای مورد استفاده در صنایع شیمیایی است. در ادامه به دلایل انتخاب ورق های استنلس استیل پرداخته و در این بین نیز مزیت های ورق استیل 321 نیز ارائه می شود.
1-سازگاری و وفق پذیری ورق استیل با محیط کارگاهی: می¬توانید در تجهیزات فرآیندی، تانکرها و مخازن یا در سازه هایی که از جنس استنلس استیل هستند تغییراتی ایجاد کنید که در تجهیزات ساخته شده از سایر مواد غیرممکن است. به عنوان مثال می¬توانید به آسانی قطعات جوش شده از جنس ورق استیل را در محل کارگاه را تعمیر کرده و نشتی را تا یک میلی بار در ثانیه و یا حتی کمتر کاهش دهید. انجام این کار در سایر سیستم های سیال غیر ممکن یا انجام آن در سایت بسیار دشوار است.
2-مقاومت در برابر خوردگی: عمده ترین دلایل توسعه استنلس استیل ها مقاومت این فولادها در برابر خوردگی بوده است. اما میزان مقاومت هر گرید با توجه به عناصر آلیاژی متفاوت است. فرایندهای شیمیایی معمولاً در دمای بالا صورت می گیرد. یکی از مشکلات عمده فولادهای زنگ نزن آستنیتی سری 300 رسوب زایی کاربیدکروم ( Cr23C6 ) و به تبع آن وقوع خوردگی بین دانه ای ( Intergranular corrosion ) می باشد. این پدیده برای این فولادها معمولا حین جوشکاری و سرویس دهی در محدوده دمایی (°C) 860 – 425 به وقوع می پیوندد. استفاده از گریدهای کم کربن نظیر 304L برای غلبه بر این مشکل حین جوشکاری راه حل مناسبی است. اضافه کردن عناصری همچون تیتانیم(Ti) به ترکیب استنلس استیل ها که منجر به توسعه آلیاژهایی نظیر ورق استیل 321 (حاوی تیتانیم) و 347 (حاوی نیوبیم) شده است. این عناصر با کربن موجود در استنلس استیل ترکیب شده و بدین ترتیب از مصرف کروم آلیاژ و رسوب زایی کاربید کروم جلوگیری می شود. ورق استیل 321 ترکیب نزدیکی به گرید 304 داشته و تنها تفاوت این دو گرید مربوط به حضور تیتانیم در ترکیب ورق استیل 321 است. اما حضور این عنصر افزایش مقاومت به خوردگی بین دانه ای و افزایش عمر سرویس دهی در محدوده دمایی (°C) 860 – 425 را به دنبال دارد. وجود تیتانیم و افزایش عمر سرویس دهی در محدوده دمایی فوق الذکر، افزایش قیمت ورق استیل 321 نسبت به گرید 304 را در پی داشته است.
3-تمیز کاری آسان: سطح ورق است می توانند هر نوع پروسه پاکسازی را تحمل کنند. این خود یکی از دلایلی است که از استنلس استیل در بسیاری از سیستم های سیالات استفاده می شود. با کاهش تعداد پروسه های پاکسازی، هزینه ها نیز کاهش می یابند.
4-ورق استیل در بلند مدت ارزش خود را نشان می دهد: قیمت ورق استیل 321 و دیگر انواع استنلس استیل ها نسبت به بسیاری از دیگر مواد گران است و شاید اینگونه به نظر برسد که استفاده از مواد ارزان تر، به صرفه تر باشد. این طرز تفکر در کارخانجات بسیاری مشاهده می شود. در این کارخانجات از خطوط و سیستم های فوق پیشرفته استفاده شده اما زیرساخت شان کیفیت چندانی ندارد.
این منطق به طور کلی اشتباه است. در تمام پروسه های صنعتی، زمان مهمترین عامل بازدارنده است. اگر تجهیز یا قطعه ای خراب شود زمان تولید شما کاهش می یابد. در واقعی طراحان باید به جای «آیا لازم است برای این که این قطعه درست کار کند حتما از جنس استنلس استیل باشد؟» از خود بپرسند «زمانی که مجبور شویم این قسمت را به خاطر این که از جنس استنلس استیل نیست تعویض کنیم، چه مقدار زمان و هزینه برای ما در پی دارد؟»
قیمت ورق استیل 321
همانطور که پیش تر نیز اشاره شد قیمت ورق استیل 321 از گرید 304 بیشتر بوده اما این افزایش قیمت، افزایش عمر کاری ماشین آلات صنعتی را نیز به دنبال دارد.