اصول موقعیت‌دهی جیگ و فیکسچر

[ahmad5280]

برای مهار کردن یا بستن درست قطعه کار، ابتدا باید قطعه‌کار را داخل قید یا بست مستقر کرد که این نحوه استقرار را موقعیت‌دهی یا موضع‌دهی قطعه‌کارمی‌نامند. برای جلوگیری از حرکت قطعه‌کار به هنگام ماشینکاری و قرار گرفتن مطلوب آن به مهارت زیادی در طراحی نیاز است. موقعیت‌دهی از دقیق‌ترین سطح قطعه‌کار انجام می‌شود.
موقعیت‌دهی باید از حرکات خطی ودورانی قطعه‌کار در طول و حول سه محور اصلی (شش درجه آزادی)‌جلوگیری نماید. سیستم موقعیت‌دهی باید سرعت و سهولت لازم را جهت گذاشتن وبرداشتن قطعه‌کار تأمین کند. از موقعیت دهنده‌های زائد باید پرهیز نمود. سیستم موقعیت دهی باید از جای‌گزاری غلط قطعه‌کار در یک بند، جلوگیری نماید. پین‌های قرار را نباید قطعات فرعی تصور کرد و طراح لازم است در طرح خود نهایت توجه را به آنها نماید.
معمولاً موضع دهنده‌ها از بدنه جیگ و فیکسچر جداگانه ساخته می‌شوند و جنس آنها از فولاد سخت یا از فولادی که سختی سطحی دارد، می‌باشند که به دقت و اندازه مورد نظر سنگ زده شده است و سپس با دقت در بدنه جیگ یا فیکسچر جا زده می‌شود.
اجزای موقعیت دهنده ممکن است از قطعاتی به شکل مسطح، استوانه‌ای، مخروطی، جناقی، پین‌هاو‌ابزار‌های مرکز‌کننده ونظایر این‌ها تشکیل گردد.
هنگام موقعیت دهی قطعات باید در نظر داشت که هر چه سطح تماس قطعه‌کار با بدنه قید و بست‌ها وپین‌ها کمتر باشد استحکام و تعادل قطعه‌کار کمتر خواهد بود. نحوه تماس قطعه‌کار واجزای موقعیت دهی را می‌توان به شکل نقطه‌ای، خطی یا سطحی طراحی کرد.
طراح باید در طراحی ابزار به نکات زیر توجه نماید:
*محل قرار گرفتن پین‌های قرار
*تلنرانس ماشینکاری قطعه‌کار
*عملکرد بدون خطای ابزار
*عدم افت دقت پس ازاستفاده زیاد

آرایش دادن پین‌های قرار
ساده‌ترین موقعیت دهنده‌های قید وبند‌ها، پین‌ها یا قرارهای ماشینکاری شده هستند که به منظور تکیه‌گاه قطعات استفاده می‌شوند. برای پایین آوردن هزینه و زمان ماشینکاری پین هارا به صورت جدا از بدنه قید وبند می‌سازند و برای جلوگیری از استهلاک آنهابعد از ماشینکاری پین‌ها را سخت می‌نمایند و به صورت فشاری و پیچی به بدنه متصل می‌کنند. در مواردی پین ها روی بدنه قید وبند از طریق ماشینکاری به صورت برجستگی‌های استوانه‌هی شکل ساخته ‌می‌شوند که از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست. در صورتی که امکان داشته باشد، پین‌های قرار باید به قسمتی از قطعه‌کار که قبلاً ماشینکاری شده است تکیه کند. با الین کار دقت عملکرد دستگاه تضمین شده وقطعات بسته شده روی جیگ یا فیکسچر به طور یکسان ماشینکاری خواهند شد. قابلیت ماشینکاری یکسان، خصوصیتی است که به واسطه آن بتوان قطعات مختلف را به صورت یکسان ودر محدوده تلرانسی ماشینکاری نمود.
پین‌های قرار تا آنجا که ممکن است باید دور از هم قرار گیرند. با این کار از پین‌های کمتری استفاده شده و این اطمینان حاصل می‌شود که تماس کامل بین سطوح قرار وپین‌ها برقرار شده است. پین‌های قرار به گونه‌ای روی جیگ و فیکسچر نصب می‌شوند که براده‌ها و اجسام کوچک در اثر ماشینکاری پدید می آیند، مشکل آفرین نباشد. در صورت نیاز می‌توان از گاه ‌گیری به روش مناسب استفاده نمود.
پین‌ها ممکن است به صورت افقی یا عمودی در بدنه قید وبند نصب شوند که معمولاً پین‌های عمودی بلندتر از پین‌های افقی است. سطح تماس پین‌ها با قطعه‌کار بسته به کیفیت سطح قطعه‌کار متفاوت بوده . هر چه سطح قطعه‌کار خشن‌تر باشد سطح تماس پین‌ها کوچکتر است و بر عکس هرچه سطح تماس قطعه‌کار مسطح وصاف باشد از پین‌ها با سطح مقطع بیشتر می‌توان استفاده کرد.
برای موضع دهی از پین‌های قابل تنظیم نیز ممکن است استفاده شود. معمولاً از پین‌های قابل تنظیم برای قطعات سنگین و در مواردی که نیرو زیاد است، استفاده می‌شود. سطوح آهنگری یا ریخته‌گری شده را با کمک پین‌های قابل تنظیم می‌توان موقعیت‌دهی کرد.
در مواردی که روی قطعه‌کار سوراخ‌هایی تعبیه شده باشد با استفاده از پین‌ها، موقعیت‌دهی از طریق سوراخ‌های قطعه‌کار انجام می‌گیرد. در این موارد لقی بین پین‌ها وسوراخ‌ها باید در حد مناسبی باشد زیرا اگر قطعات روی پین‌ها فشاری جا زده شوند در اثر نیروهای براده برداری ممکن است قطعه‌کار محکم شده وامکان کوچکترین ارتعاش را از قطعه‌کار بگیرد که این موجب شکستن احتمالی ومشکلاتی در تعویض قطعه‌کار خواهد شد.
همچنین در قطعاتی که دارای یک یا چند سوراخ است ممکن است موقعیت دهی از طریق یک یا دو سوراخ قطعه‌کار انجام گیرد، در چنین حالتی هنگام تعویض ممکن است قطعه با کمی انحراف در لبه پین گیر کرده و موقعیت نگیرد.
هنگامی که در قطعات سوراخ‌دار موقعیت دهی قطعه‌کار از طریق دو سوراخ قطعه‌کار به وسیله پین‌ها صورت می‌گیرد، برای سهولت جابه‌جایی موقعیت دهی هنگام تعویض قطعات، به جای اینکه از دو پین استوانه‌ای شکل استفاده گردد از یک پین استوانه‌ای ویک پین چند ضلعی (پین الماسه) بهره می‌گیرند.
منبع: فیکسچر چیست و انواع آن کدام اند؟ - فارکو

[عباسعلی]

ضد آفتاب
بهترین ماسک صورت خانگی
بهترین ترمیم کننده پوست
بهترین کرم ضد لک