شقاق چیست؟
شقاق مقعدی یا فیشر بیماری ناحیه نشیمنگاهی بوده که ممکن است در همه افراد اعم از بزرگسالان و کودکان به چشم بخورد. این بیماری به نوعی ترک، شکاف بیضی مانند یا زخم بوده که در قسمت انتهایی راست روده یا مقعد به وجود می آیند.
علائمی چون سوزش، خارش، درد یا خونریزی نشان دهنده شقاق مقعد در هستند.
منبع: کلینیک نشیمنگاه
لیزر شقاق مقعدی
لیزر شقاق مقعدی یک روشی امن، مناسب و غیر تهاجمی برای درمان شقاق بوده که مورد تایید پزشکان می باشد. لیزر راهی امن، نوین و مناسب برای درمان قطعی این بیماری بوده و از بازگشت دوباره آن جلوگیری می کند. علاوه بر آن از دوره نقاهت کوتاهی برخوردار بوده و در کمتر از یک ساعت انجام می شود. این شیوه درمانی مناسب همه افراد و هر سطح از بیماری شقاق بوده و قابلیت درمان دو نوع شقاق را دارد؛ همچنین به دلیل برخورد اشعه لیزر به ناحیه، سبب جلوگیری از عود دوباره بیماری می شود.

مزایا لیزر شقاق مقعدی
همانطور که گفته شد، لیزر شقاق از عود دوباره بیماری جلوگیری کرده و آن را در یک جلسه کاملا از بین می برد. اما به طور کلی برخی از مزایای درمان شقاق با لیزر عبارت اند از:
کم هزینه بودن به دلیل عدم نیاز به اتاق عمل، هزینه بیهوشی و…
درمان شقاق در یک ساعت و به صورت سرپایی
بدون نیاز به بستری شدن در بیمارستان یا کلینیک
عدم نیاز به پانسمان داخلی مانند سایر روش های درمان فیشر مقعدی
دوره نقاهت بسیار کوتاه به دلیل عدم وجود زخم ناشی از تیغ جراحی
عدم باقی ماندن جای زخم و جای بخیه
احتمال بازگشت و عود شقاق در انجام عمل جراحی برابر با صفر است

مراقبت های بعد از لیزر شقاق
به منظور بهبودی کامل و درمان شقاق مقعدی در کمترین زمان، بهتر است برخی نکات را بعد از انجام لیزر شقاق را رعایت نمایید تا به طور کامل از بیماری شقاق رهایی یابید.
درمان هرگونه بیماری گوارشی مانند اسهال و یبوست که از اصلی ترین دلایل بروز این بیماری به شمار می روند
مصرف غذاهای پر فیبر و ملین از جمله سبزیجات و میوه ها به منظور عبور آسان مدفوع
پرهیز از نشستن های طولانی مدت که سبب وارد کردن فشار بر ناحیه مقعد می شود
استفاده از دستمال های نرم، مرطوب و بدون بو
حمام نشیمنگاهی یا همان نشستن در ظرف آب گرمی که حاوی ترکیباتی چون نمک یا سرکه است روزانه به مدت 20 دقیقه
پیاده روی و انجام فعالیت سبب بهبود گردش خون رسانی شده و می تواند به بهبود شقاق مقعد کمک کند
پاکیزه نگه داشتن و ناحیه مقعد به منظور پیشگیری از باقی ماندن باکتری
مصرف به موقع آنتی بیوتیک ها به منظور بهبود روند تسریع

رژیم غذایی مناسب بعد از انجام لیزر شقاق

طبیعی است که انجام عادات غلط و نامناسب بعد از درمان هرگونه بیماری موجب بازگشت و عود آن می شود. بنابراین چه بهتر که فرد به منظور پیشگیری از این مسئله با رعایت برخی نکات ساده احتمال آن را کاهش دهد. البته گفته می شود پس از انجام لیزر شقاق امکان عود بیماری وجود نداشته و نمی توان آن را روشی با نقص بیان کرد.
اما داشتن رژیم غذایی مناسب می تواند در هر شرایطی افراد را از بروز هرگونه بیماری نجات دهد.
رژیم غذایی مناسب بعد از انجام لیزر شقاق:
مصرف غذاهای سبک و دوری از غذاهای سنگین که هضم و دفع آن برای دستگاه گوارش مشکل ایجاد می کند
خوردن 4وعده میوه و سبزیجات همراه با غذا به منظور هضم آسان و نرم کردن مدفوع چرا که سبزیجات حاوی فیبر بوده و فیبر نوعی ملین کننده طبیعی است
مصرف آب و مایعات به مقدار کافی (روزانه 8 الی 10 لیوان آب)
پرهیز از خوردن فست فود و غذاهای نیمه آماده چرا که سبب اسهال یا یبوست می شوند
گوجه فرنگی، سبوس گندم و جو، حبوبات، کاهو، تخم کتان، آجیل و مغزها، شیر گرم از بهترین موادی هستند که می توانید روزانه از آنها استفاده نماید
پرهیز از غذاهای تند و پرادویه که موجب تحریک دستگاه گوارش می شوند

روش های درمان شقاق مقعدی
درمان شقاق مقعدی به روشهای مختلفی انجام می گیرد. این روشها که استفاده از دارو، لیزر شقاق، یا عمل جراحی هستند، نسبت به شدت، نوع و میزان حاد بودن بیماری تعیین می گردد که بهترین آنها لیزر شقاق است که از نتیجه قطعی برخوردار بوده و از کمترین عوارض برخوردار است.
همچنین از آنجایی که درمان شقاق مقعدی با دیگر روشها بسیار دشوار و دردناک است، بیمار تحت بیهوشی قرار گرفته و عمل جراحی شقاق صورت می گیرد.
یکی از اصلی ترین علتهای به وجود آمدن بیماری شقاق مقعدی یبوست است. یبوست به دلیل فشاری که به دیواره راست روده وارد می کند، سبب فشار یا آسیب جدی به آن شده و آن را زخم می کند. بنابراین اگر دچار شقاق مقعدی هستید، بهتر است در ابتدا مشکلات گوارشی خود از جمله یبوست و اسهال را کنترل کنید تا درمان شقاق نیز موثر باشد.

درمان فیشر به روش عمل جراحی اسفنکتروتومی
درمان شقاق با روش اسفنکتروتومی نوعی جراح است که در آن قسمتی از عضله اسفنکتر (عضله ای درون مقعد که مدفوع از آن عبور می کند) مقعد به منظور باز شدن و کاهش فشار ناشی از عبور مدفوع بریده شده یا کشیده می شود . این روش از آنجایی که با استفاده از تیغ جراحی صورت می گیرد، دارای معایب بسیاری از جمله آسیب به بافت مقعد و بی اختیار شدن فرد، دوره نقاهت طولانی و درد پس از عمل جراحی صورت می گیرد.
دوره نقاهت پس از انجام عمل جراحی اسفنکتروتومی تقریبا بین 4 الی 6 هفته و بیمار پس از طی این دوره با علائم بهبودی رو به رو می شود.روش درمان شقاق با جراحی اسفنکتروتومی به دو شیوه باز و بسته صورت گرفته که در ادامه با آن آشنا خواهیم شد.

درمان فیشر به روش عمل جراحی باز
جراحی اسفنکتروتومی به روش جراحی باز، به این صورت است که پزشک، یک برش بسیار کوچک بر روی عضله اسفنکتر درون مقعد ایجاد کرده و در پایان جراحی آن را وابسته به شرایط بیمار باز خواهند گذاشت تا زخم ناشی از جراحی خود به خود بسته شود. جراحی باز به روش عمل اسفنکتروتومی یک روش دردناک درمان فیشر بوده که گاهی با عفونت و خونریزی همراه است.

جراحی بسته
در روش عمل جراحی بسته پزشك وابسته به میزان نواحی درگیر بیماری شقاق، مقداری از عضله اسفنکتروتومی را برداشته و آن را قطع می کنند. این روش دارای معایب و ریسک بالا بوده و عوارض بسیاری به همراه می آورد. از شایع ترین عوارضی که این شیوه درمانی به همراه دارد، بی اختیاری و عفونت است.

فیشرکوتومی
دیگر روش درمان شقاق که بسیار دردناک است، فیشرکتومی می باشد. این روش با حذف و برش زخم ناشی از شقاق توسط تیغ جراحی انجام می گیرد. از عوارض این روش درمان شقاق می توان به نیاز به استراحت و دوره نقاهت طولانی اشاره نمود که سبب مختل شدن فعالیت های روزانه افراد می شود. این روش درمان فیشر به بیماران توصیه نشده و روشهای جایگزین پیشنهاد می شود چرا که استفاده از تیغ جراحی در همه مراحل درمان مناسب نبوده و دارای عوارض بیشماری است.

درمان فیشر با بوتاکس مقعد
بوتاکس مقعد با تزریق بوتاکس یا همان سم بوتولینوم صورت می گیرد. تزریق سم بوتولینوم سبب فلج شدن موقتی عضله اسفنکتر شده و میزان خونرسانی آن را کاهش می دهد. همین امر سبب بی حس شدن و کاهش فشار وارد بر آن شده و می تواند در درمان شقاق یا فیشر موثر باشد. البته بوتاکس مقعد یک روش موقت در درمان شقاق بوده و می تواند با عود دوباره بیماری همراه باشد.
میزان زمانی که بوتاکس مقعد می تواند بیمار را در بهبودی قرار دهد، 3 الی 6 ماه بوده و پس از آن امکان بازگشت بیماری وجود دارد. علاوه بر آن بوتاکس مقعد دارای برخی معایبی چون درد، عفونت، بازگشت بیماری می باشد.

دارو و پماد های شقاق
مصرف دارو پماد به منظور درمان شقاق تنها در مراحل اولیه بیماری موجب کاهش علائم و درد ناشی از این بیماری می شود. زمانی که بیماری پیشرفت کند، استفاده از دارو و پماد درمان شقاق بی تاثیر بوده و به تعویق انداختن درمان سبب پیشرفت آن می شود.
برخی از پماد های کاهش دهنده علائم بیماری شقاق عبارت اند از:
پماد لیدوکائین
آنتی فیشر
دیلتیژل
پماد گلیسیرین
ام جی باریج
نیتروگلیسیرین
تتراسایکلین
اگر قصد درمان فوری شقاق را دارید، می توانید از لیزر شقاق که تنها در یک ساعت صورت می گیرد استفاده نمایید. تا از کمترین عوارض برخوردار باشید.