گزینه‌های متعددی برای درمان دی وی تی پا وجود دارد که بسته به شرایط بیمار ممکن است از یک یا تمامی این روش‌ها استفاده شود. این گزینه‌های درمانی عبارت‌اند از:
درمان قطعی لخته خون در پا با داروهای ضدانعقاد یا رقیق‌کننده خون
بیشترین داروهایی که در درمان لخته خون وریدی به کار برده می‌شوند، داروهای ضدانعقاد یا رقیق‌کننده‌های خون هستند. این داروها لخته‌های از قبل موجود را از بین نمی‌برند، بلکه از بزرگ‌تر شدن آن‌ها و یا تشکیل لخته‌های جدید جلوگیری می‌کنند. این داروها به‌صورت خوراکی یا تزریقی (تزریق داخل وریدی یا زیرپوستی) تجویز می‌شوند.

داروهای تزریقی ضدانعقاد در دسترس عبارت‌اند از: هپارین، انوکساپارین. در نقطه مقابل این داروها، داروهایی چون وارفارین و دابیگاتران قرار دارند که به‌صورت خوراکی تجویز می‌شوند. گاهی اوقات در ابتدای درمان از داروهای تزریقی استفاده می‌شود و پس از چند روز این داروها با داروهای خوراکی جایگزین می‌گردند.

به‌عنوان‌مثال معمولاً در ابتدا درمان با هپارین تزریقی، انوکساپارین یا فونداپارینوکس (هپارین‌‌های با وزن مولکولی پایین) شروع می‌شود و سپس وارفارین خوراکی به آن اضافه می‌گردد. وارفارین برای نشان‌دادن اثرات ضد انعقادی خود نیاز به چند روز زمان دارد و پس از شروع نیز باید به‌صورت دوره‌ای آزمایش انعقادی INR برای بررسی میزان تأثیر و دوز مناسب آن صورت گیرد.

مصرف وارفارین در دوران بارداری ممنوعیت دارد و خوردن غذاهای حاوی ویتامین کا ممکن است با عملکرد این دارو تداخل ایجاد کند. تداخلات دارویی وارفارین از جمله دلایلی است که ضرورت چک کردن مرتب آزمایش‌های انعقادی را توجیه می‌کند.

درمان قطعی لخته خون در پا با جوراب‌های واریس
سابقاً مرسوم بود که به مدت دو سال جوراب واریس طبی برای بیماران مبتلا به دی وی تی توصیه می‌شد. ولی امروزه اعتقاد بر این است که جوراب طبی کلاس دو واریس فقط در بیماران با تورم واضح، مفید خواهد بود.

بهترین زمان شروع استفاده از این جوراب‌ها در هفته دوم پس از تشخیص لخته شدن خون در پاهاست. این روش همچنین در درمان ترومبوفلبیت یا لخته خون در عروق سطحی و واریس وریدهای پا نیز کاربرد دارد.
درمان قطعی لخته خون در پا با فیلترهای ورید اجوف تحتانی و استنت گذاری
برای افرادی که نمی‌توانند از داروهای رقیق کننده خون یا از بین برنده لخته استفاده کنند، فیلترهای ورید اجوف تحتانی انتخاب مناسبی خواهند بود. این فیلترها در ورید بزرگ داخل شکم که خون را از اندام‌ها به قلب می‌برد تعبیه می‌شوند و از حرکت ذرات لخته (آمبولی) از پاها به قلب و از آنجا به ریه‌ها جلوگیری می‌کنند.

استنت گذاری روش دیگری است که به وسیله آن می‌توان مسیر انسداد ورید را باز کرد. در مواردی که تنگی یا انسداد ایجاد شده باشد، باز کردن آن از طریق آنژیوپلاستی با بالون یا استنت گذاری از انسداد بیشتر و قطع جریان خون در پا جلوگیری خواهد کرد

استنت‌ها از عارضه دیر رس بیماری لخته خون در پا یا Post-thrombotic syndrome (PTS) جلوگیری می‌کنند.

عارضه مهم دیررس PTS در کمتر از نیمی از بیماران مبتلا به دی وی‌ تی شدید ایجاد می‌شود و با علائم تغییر رنگ پوست اطراف مچ، تورم، درد و ایجاد زخم در پا شناخته می‌شود.
درمان قطعی لخته خون در پا با داروهای از بین برنده لخته (CDT)
این داروها با از بین بردن یا به اصطلاح لیز لخته (ترومبولیز) اثر خود را اعمال می‌کنند. عمدتاً از این داروها در موارد شدیدتر DVT یا آمبولی ریه استفاده می‌شود.داروهای استرپتوکیناز یا آلتپلاز از جمله این داروها هستند. تجویز این داروها معمولا از طریق کاتتر و در موضع لخته صورت می‌گیرد و به سرعت باعث از بین رفتن و حل شدن لخته می‌‌گردد. به این روش درمانی اصطلاحا Catheter-directed thrombolysis (CDT) می‌گویند.

احتیاط در تجویز این داروها از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ چراکه این ترکیبات ممکن است باعث بروز خونریزی شدید در فرد گردند و بنابراین لازم است که تنها در موارد لخته شدید و در کسانی که در معرض خطر خونریزی داخلی یا خونریزی‌های مغزی قرار ندارند، به کار روند. مثلا در بیماران با فشار خون بالا چون مستعد خونریزی مغزی هستند، نباید از این روش درمانی استفاده شود.

داروهای جدید خوراکی ضد‌انعقاد NOACs
شامل rivaroxaban، -apixaban -…

گروه دیگری از داروهای درمان قطعی لخته خون در پا نیازی ندارند که ابتدا به‌صورت تزریقی تجویز شوند و می‌توانند به‌صورت خوراکی و از بدو تشخیص DVT به کار روند. ریواروکسابان (با نام تجاری آکسابین یا قرص زالربان یا قرص xarelto) و آپیکسابان از جمله این داروها به شمار می‌آیند. در مصرف این داروها احتیاجی به آزمایش دوره‌ای INR نخواهد بود. اگرچه تجویز آن‌ها در افرادی که به نارسایی کلیه یا کبد مبتلا هستند بااحتیاط صورت می‌گیرد.

داروهای جدید خوراکی ضدانعقاد، روش درمان سنتی دی وی تی را تغییر دادند:

  • درمان سنتی dvt: شروع هپارین تزریقی و سپس وارفارین خوراکی
  • درمان جدید dvt: درمان خوراکی از ابتدا با داروهای NOAC


این روش درمان اکنون از طرف مجامع مهم آکادمیک مانند (American College of Chest Physicians) ACCP جایگزین درمان سنتی شده است.

امکان تداخل دارویی و یا بروز خونریزی در این داروها در مقایسه با وارفارین بسیار. کمتر است؛ بااین‌حال درصورتی‌که خونریزی ایجاد شود، داروی سریع‌الاثر برای متوقف کردن آن در دسترس نمی‌باشد.

بهترین زمان مصرف ریواروکسابان پس از خوردن وعده‌های غذایی یا میان وعده‌هاست. مصرف هم‌زمان غذا میزان جذب این دارو را افزایش می‌دهد. معمولاً یک‌بارمصرف آن در روز برای پیشگیری و درمان دی وی تی کافی خواهد بود.

آپیکسابان دو بار در روز مصرف می‌شود. عارضه خونریزی خصوصاً فرم گوارشی آن به دنبال مصرف آپیکسابان کمتر از ریواروکسابان است و به همین دلیل داروی مناسب در بیماران باسابقه مشکل گوارشی است.

دابیگاتران قرص دیگری است که با مهارکردن یکی از فاکتورهای انعقادی (فاکتور انعقادی شماره II یا ترومبین) آبشار انعقاد و تشکیل لخته را متوقف می‌کند.

منبع: درمان قطعی لخته خون در پا یا DVT چیست؟ نوشته دکتر مهرداد اقدسی متخصص واریس