مخازن انبساط با توجه به نحوه عملکرد آنها و ساختار کلی که بر هر یک در نظر گرفته میشود به دو گروه منبع انبساط باز و بسته تقسیم میشوند. این دو نوع مخزن به طور کامل از نظر ساختار و شکل، محل نصب و نحوه عملکرد با هم متفاوت هستند که عبارتند از:

منبع انبساط باز
کنترل فشار موجود در مخازن انبساط به روش های مختلفی انجام میگیرد که در نوع منبع باز، از فشار هوا برای ایجاد تعادل در فشار آب و میزان بخار موجود در دیگ و همچنین جبران آب کاهش یافته در سیستم استفاده میشود. به منظور دست یافتن به این هدف لازم است منبع در ارتفاع حداقل دو متر بلاتر از منبع و مبدل گرما قرار داده شود تا کنترل فشار به بهترین شکل و بالاترین کارایی صورت گیرد. لازم به ذکر است که، فشار طبیعی هوا که به آب موجود در منبع وارد میشود زیاد نبوده و نمی تواند برای محیط هایی با فشار بالا نتیجه خوبی را ارائه دهد. به همین منظور از منبع انبساط باز در محیط هایی استفاده می گردد که فشار کمی در آنها وجود داشته باشد.

ساختار منبع انبساط باز
اجزای منبع انبساط باز شامل مخزن استوانه ای روباز با بدنه ضدزنگ و خوردگی و پنج لوله ورودی و خروجی می باشد که در بالای پشت بام و در ارتفاع بالاتر از مبدل حرارتی نصب می گردد. نحوه کار منبع انبساط باز ساختار ارائه شده شامل مراحل زیر می باشد:

در اثر حرارت دادن به آب، به مرور با افزایش دما حجم و فشار آن نیز افزایش پیدا میکند و حجم آن در مخزن بالا می رود.
مخزن برای ایجاد تعادل در فشار و جلوگیری از سرریز شدن آب، با فشار هوا وارد شده به آن سعی در انتقال آب به سایر بخش های سیستم حرارتی می کند
در اثر فشار وارد کردن به آب موجود در منبع، سطح آن کاهش پیدا کرده و آب با فشار مناسب در لوله های آب جریان پیدا می کنند.
با افزایش فشار بیش از حد معمول و غیر قابل کنترل با منبع، بخشی از آب و بخار از شیرهای تخلیه اضطراری خارجی خواهند شد.

منبع انبساط بسته
با توجه به محدودیت های موجود در مخازن باز، نوع دیگری طراحی و تولید شد که تا حد زیادی بر معایب موجود در مدل های قبلی غلبه نموده است. منبع انبساط بسته، نوع دیگری از مخازن می باشد که بر عکس نوع باز در ارتفاع کم و در فاصله کوتاه با دیگ سیستم حرارتی نصب می گردد. علاوه براین، لوله های ورود آب به سیستم حرارتی باید پایین تر از مخزن انبساط قرار گیرند. حجم داخل مخزن به دو بخش تقسیم میشود که در آنها گازهای بی اثر از قبیل ازت و آب از هم جدا شده و با فشار گاز فشار آب متعادل می گردد.

ساختار منبع انبساط بسته
منبع انبساط بسته در حالت کلی در دو گروه تقسیم بندی میشوند که عبارتند از دیافراگمی و قابل تنظیم. ساختار منبع انبساط بسته دیافراگمی شامل یک بالشتک می باشد که آب در گردش سیستم حرارتی در آن وارد میشود و در بالای تیوپ گازهای بی اثر قرار دارند. با افزایش دمای آب و افزایش حجم و فشار آن، تیوپ تغیر ساز داده و کمی بزرگتر میشود و زمانی که فشار هوا بیشتر از حد مجاز شد، شیرهای تخلیه باز شده و فشار را در مقدار ثابت شده تنظیم می کنند.

نوع دیگر مخازن انبساط بسته، منبع قابل تنظیم هستند که از قبل و بر حسب حجم مقدار آب و شرایط موجود در منبع، فشار ثابت برای آن در نظر گرفته میشود. با افزایش دمای آب به مرور فشار و حجم آن افزایش پیدا نموده و بعد از رسیدن به حد مجاز، شیرهای تخلیه باز شده و گاز اضافه از آن خارج میشود. مساله بسیار مهمی که در این نوع منبع انبساط وجود دارد، ورود گاز به آب داخل مخزن و ایجاد حباب در آن می باشد. وجود حباب در آب با توجه به محیط مورد استفاده آب خروجی از این فرآیند، ممکن است مشکلاتی را به همراه داشته باشد.